Jesteś tutaj

Historia Zakładu

Historia Zakładu Radiologii Pediatrycznej sięga lat pięćdziesiątych XX wieku. 28 maja 1951 roku w Akademii Medycznej w Warszawie została powołana Katedra i Zakład Radiologii Pediatrycznej pod kierownictwem profesora Ksawerego Rowińskiego. Była to pierwsza w naszym kraju i w Europie tego typu katedra. Katedra i jeden z zakładów zostały ulokowane w Zespole Klinik Pediatrycznych przy ul. Litewskiej 14.

Zakład Radiologii Pediatrycznej powstał w obrębie szpitala "przy ul. Litewskiej", który dla wielu jest synonimem najbardziej znanego i najstarszego szpitala dziecięcego w Warszawie. Nie jest to prawdą, bowiem pierwszy szpital dla dzieci na terenie Warszawy powstał w 1871 roku - założony przez dr Antoniego Sikorskiego jako Szpital dla Dzieci przy ul. Kopernika. Nowoczesna Klinika Pediatryczna Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Litewskiej powstała dopiero w roku 1920, założona przez profesora Mieczysława Michałowicza. Od tej pory szpital ten kojarzy się większości jej mieszkańców z najistotniejszym ośrodkiem pediatrycznym lewobrzeżnej Warszawy.

Już od początku lat 20. w ówczesnej Klinice Pediatrycznej Uniwersytetu Warszawskiego znajdowała się Pracownia Rentgenowska. Dziś w tym miejscu jest jedno z pomieszczeń biblioteki klinicznej.

Pierwszym lekarzem rentgenologiem zatrudnionym na stałe w Pracowni Rentgenowskiej naszego szpitala był dr med. Emil Głowacki. Był on lekarzem, który ukończył Wydział Lekarski Uniwesytetu Kijowskiego w 1919 roku. Powócił do kraju w tymże samym roku i po wstąpieniu do Wojska Polskiego brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, jako lekarz batalionowy, w walkach Dywizji Piechoty. Po zakończeniu wojny pracował jako lekarz rentgenolog w szpitalach wojskowych w Lublinie, Chełmie, a także w Warszawie w Szpitalu Ujazdowskim.

Dr med. Emil Głowacki, na prośbę prof. M. Michałowicza, zwolnił się z wojska i objął kierownictwo Pracowni Rentgenologicznej w Klinice Chorób Dziecięcych Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Litewskiej. Pracownię tę prowadził w okresie od dnia 4 września 1925r. do dnia 31 lipca 1929r. Począwszy od roku 1929 pracował w szpitalach miejskich w Łomży, radomiu, a także w szpitalu wojskowym w Chełmie Lubelskim. Aresztowany przez gestapo, przebywał w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu i w Mauthausen, a następnie przez Włochy i Anglię powrócił do Polski. Od 1947 roku aż do swojej śmierci w roku 1951 był organizatorem i kierownikiem Zakładu Rentgenologii Ubezpieczalni Społecznej w Bydgoszczy.

Następcą dr med. Emila Głowackiego była dr med. Bogusława Rosnowska. Znana doskonale starszej generacji radiologów dziecięcych, była przykładem wyśmienitego lekarza, posiadającego ogromną wiedzę kliniczną i znanego z wysokich walorów etycznych. Jej ogromna erudycja, głęboka wiedza ogólna i kultura osobista spowodowały, że była powszechnie uznana za "Pierwszą Damę Radiologii". W 1959 roku dr med. Bogusława Rosnowska objęła kierownictwo Pracowni Rentgenowskiej w Szpitalu Dziecięcym przy ul. Niekłańskiej. Zmarła w Warszawie w 1987 roku, przeżywszy 88 lat.

Klinika pediatryczna przy ul. Litewskiej, a wraz z nią znajdująca się tam Pracownia Rentgenowska istniały i działały nieprzerwanie do 1943 roku. Z chwilą gdy okolice ul. Litewskiej i Marszałkowskiej zostały zamienione w dzielnicę niemiecką (tuż obok, przy al. Szucha, znajdowała się siedziba gestapo), Klinika Pediatryczna przeniesiona została w miejsce zlikwidowanego przez okupanta szpitala im. Bersonów i Baumanów przy ul. Śliskiej 51. W dniu 5 października 1944 r. ewakuowano ją do Milanówka. Powróciła stamtąd na swe dawne miejsce już w 1945 roku.

W roku 1951 powstaje Katedra i zakład Radiologii Pediatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie. Jej twórcą, jak i całej polskiej radiologii pediatrycznej, był prof. dr wszech nauk lekarskich Ksawery Rowiński. Urodzony w 1904 roku w Goli w Wielkopolsce, ukończył Wydział lekarski Uniwersytetu Poznańskiego. Wiele lat później Akademia Medyczna w Poznaniu nadała mu tytuł "Doctor honoris causa". W roku 1945 stworzył on Zakład Radiologii Akademii Medycznej w Gdańsku, którym kierował do roku 1951.

Profesor Ksawery Rowiński prowadził Katedrę i Zakład Radiologii Pediatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie nieprzerwanie do 1975 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. Był nauczycielem, mistrzem i doradcą, erudytą niespotykanego dziś formatu. Pasją profesora była nie tylko radiologia, ale i historia nauki, a w szczególności histora medycyny. Zmarł w Warszawie w 1983 roku.

Jego zastępcą i prawą ręką był doc. dr med. Andrzej Jakubowski. Był on jednym z pionierów diagnostyki angiograficznej u dzieci z wadami serca, twórcą Ośrodka Badań Sercowo-Naczyniowych Zakładu Radiologii Pediatrycznej. Zmarł w Warszawie w 2003 roku.

Dzięki profesorowi Ksaweremu Rowińskiemu utworzono w 1964 roku Odział Onkologii Dziecięcej z Pracownią Rentgenoterapii, umiejscowiony przy Katedrze Radiologii Pediatrycznej. Ordynatorem Odziału była początkowo dr med. Zenona Zygiert, a potem dr n. med. Helena Cieślak, zaś funkce asystentów pełniły dr n. med. Irena Świątkowska i dr med. Izabela Żmudzka. Oddział ten istniał w strukturze Katedry do 1978 roku, kiedy to został włączony do jednej z klinik pediatrycznych.

W ciągu tych wszystkich lat istnienia Zakładu pracowało w nim ponad 100 osób, lekarze, laboranci, pielęgniarki, sekretarki, archiwiści, rejestratorki i salowe. Wszyscy związani byli mniej lub bardziej, krócej lub dłużej z historią Szpitala, Zakładu i Katedry.

Zakład nasz w ciągu wielu lat stał się osrdokiem refernecyjnym dla setek lekarzy radiologów i pediatrów, którzy w nim przechodzili szkolenie z rentgenodiagnostyki pediatrycznej. Zespół Zakładu jako pierwszy w naszym kraju rozwinął diagnostykę inwazyjną wad wrodzonych serca, także na początku lat 70. badania naczyniowe u dzieci z chorobami układu moczowego, układu oddechowego, przewodu pokarmowego i naczyń obowodowych. w roku 1971, pod kierunkiem prof. K. Rowińskiego, wydano monografię pt. Rentgenodiagnostyka pediatryczna. W roku 1984 rozwinięto diagnostykę ultrasonograficzną, która od tej pory stała się jedną z podstawowych, nieinwazyjnych metod diagnostycznych w pediatrii. W 1995 roku ukazała się dwutomowa monografia pt. Ultrasonografia pediatryczna, pod redakcją prof. Andrzeja Marcińskiego.

Profesor Andrzej Marciński pełnił funkcję kierownika Zakładu Radiologii Pediatrycznej w latach 1976-2008. Niezwykła osobowość, pracowitość i oddanie nauczaniu radiologii pediatrycznej, poparte rzetelną wiedzą i wspaniale przygotowanymi wykładami spowodowały, że stał się ulubionym profesorem wielu roczników radiologów z całej Polski. Największym dokonaniem jest wprowadzenie ultrasonografii do diagnostyki dzieci i nauczanie tej metody na najwyższym poziomie przez ponad 20 lat. O jego pozycji niech świadczy też pełnienie prze dwie kadencje funkcji prezesa Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego.

Po odejściu profesora Andrzeja marcińskiego na emeryturę w roku 2008 obowiązki kierownika Zakładu zaczął pełnić dr n. med. Michał Brzewski.